Παντελής Τσουλφάς «Η κρίση ίσως δημιουργήσει ακόμη καλύτερο πολιτισμό»

Συνέντευξη ενός Καλύμνιου της Διασποράς στην Καθημερινή.
Ο Παντελής Τσουλφάς είναι καθηγητής Νευροχειρουργικής και Μοριακής Βιολογίας στο τμήμα The Miami Project to cure Paralysis της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Μαϊάμι.

Η ελληνικότητα είναι αίσθημα ή συνείδηση;Είναι αίσθημα - η συνείδησή μου είναι ανθρώπινη. Η ελληνικότητα είναι ο τρόπος που μεγάλωσα, το τοπίο που έβλεπα κάθε μέρα, το σχολείο όπου πήγα, οι φίλοι μου. Είναι η ιστορία της οικογένειάς μου, οι δύο παππούδες που γεννήθηκαν στη Μικρά Ασία και οι γονείς που μεγάλωσαν κάτω από έναν ξένο κατακτητή. Επίσης, η εικόνα των συγγενών να μεταναστεύουν στο εξωτερικό για μια καλύτερη ζωή.
Πώς φτάνει σε εσάς η κρίση της Ελλάδας;

Κυρίως από ελληνικές και ξένες εφημερίδεs (από Βόρεια Αμερική και Ευρώπη) και, βέβαια, από τις συζητήσεις με τα αδέλφια μου στην Ελλάδα.

Ποιος φταίει;

Πολλοί λένε ότι αυτή η κατάσταση είναι περίπλοκη, έχοντας την τάση να μη σχηματίζoυν σαφή γνώμη - και ίσως να έχουν δίκιο. Άλλοι πιστεύουν σε θεωρίες συνωμοσίας. Εγώ θεωρώ ότι ορισμένα πράγματα είναι ξεκάθαρα. Γράφει ο Ιταλός συγγραφέας Leonardo Sciascia: «Το κοινοβούλιο είναι ακριβώς ο καθρέφτης της χώρας, δεν είναι καθόλου χειρότερο από τη χώρα». Η κριτική λοιπόν του συστήματος -κοινωνικού, πολιτικού, οικονομικού- πρέπει να ξεκινήσει αρχικά από μια βαθιά αυτοκριτική, καθώς το σύστημα τρέφεται από τον εαυτό του.

Πώς φαντάζεστε τον Ελληνα της εποχής μετά την κρίση;

Πιο ανθρώπινο, δίνοντας λιγότερη προσοχή στις υλιστικές πτυχές της ζωής και δείχνοντας μεγαλύτερη αλληλεγγύη στον συνάνθρωπό του. Πιο ανοιχτό σε άλλες απόψεις, πιο φιλόξενo και ανεκτικό με τους αλλοδαπούς, πιο συνειδητοποιημένο ότι πρέπει ν' αλλάξει δραστικά η νοοτροπία του και, όπως λένε οι Αμερικανοί, «να προσπαθεί να κάνει το σωστό»

Τι πιο μικρό ελληνικό αγάπησα.

Τα τοπία, τη θάλασσα, τη μυρωδιά του νησιού όπου μεγάλωσα - την Κάλυμνο. «Να ξαναγυρίζεις στο νησί της αλαφρόπετρας μ' ένα τροπάριο ξεχασμένο που θα ζωντανεύει τις καμπάνες δίνοντας θολούς ορθρινούς στις πιο ξενιτεμένες θύμησες», γράφει ο Ελύτης.

Η υπέροχη εκδοχή των Ελλήνων.

H οικογένεια, η συλλογική μνήμη των ιστορικών γεγονότων μας.

Ο,τι με απογοητεύει.

Οι λανθασμένες αντιλήψεις της τελευταίας τριακονταετίας και η εσωστρέφεια που έφερε η κρίση, ο ρατσισμός, η τσαπατσουλιά, οι Ελληνες που σκέφτονται κομπίνες. Οτι οι πολιτικές ελίτ της Αθήνας εξακολουθούν να κυβερνούν τη χώρα -με την εξαίρεση κάποιων μικρών κομμάτων, αλλά με την έλλειψη σοβαρής εναλλακτικής πολιτικής-, η άνοδος της Xρυσής Aυγής. Οι Έλληνες συνεχίζουμε να κάνουμε ζημιά στον εαυτό μας και φαίνεται ότι ξεχνάμε την ιστορία του περασμένου αιώνα.

Με ποια ταυτότητα οι Έλληνες περιέρχονται τον σύγχρονο κόσμο;

Είναι ταπεινοί - ένα καλό παράδειγμα για τα παιδιά τους και τους νέους!

Παράγει πολιτισμό ο σημερινός Έλληνας ή είναι προσκολλημένος σε μια ρητορική ελληνικότητα;

Και τα δύο. Βασικό μέρος της κουλτούρας μας καθορίζεται από την τηλεόραση και το λαϊκισμό. Ο πολιτισμός μας, ωστόσο, εκτείνεται σε μερικές χιλιετίες, οπότε δεν νομίζω ότι θα σταματήσουμε να είμαστε παραγωγικοί. Η Αθήνα έχει πρωτοπόρους καλλιτέχνες και θέατρα περισσότερα από κάθε άλλη δυτικοευρωπαϊκή πρωτεύουσα. Και ίσως η κρίση δημιουργήσει ακόμη καλύτερο πολιτισμό.

Η αδιαπραγμάτευτη ελληνική αλήθεια μου.

Η ελευθερία σε όλες τις εκφάνσεις της. Η ομορφιά της τέχνης, η συνεχής αμφισβήτηση.

Η Οδός των Ελλήνων στον παγκόσμιο χάρτη - ορίστε την.

Μια νέα Ελλάδα, με διαφορετική στάση απέναντι στους άλλους, άφοβη, που να μην ανέχεται τις πτυχές της κοινωνίας που την έφεραν στην κρίση.